Tyrozyna – dla tarczycy i nie tylko

Aminokwasy endogenne mają istotną rolę dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, i dopóki dostarczamy właściwych składników nie trzeba martwić się o ich poziom. Są jednak sytuacje, w których warto rozważyć suplementację. Jeśli dokucza nam przewlekły stres, pracujemy fizycznie lub dużo trenujemy, a przy tym nie dbamy o właściwą dietę, suplementacja tyrozyny może się okazać niezbędna. Jest ona prekursorem neuroprzekaźników a także hormonów tarczycy. Jej poziom wpływa więc na różne funkcje.

Czym jest tyrozyna?

Należy ona do grupy 20 podstawowych aminokwasów białkowych. Jest to także aminokwas endogenny, co oznacza że ludzki organizm jest w stanie wytworzyć go samodzielnie, jeśli tylko dostarczymy odpowiednich ilości innego aminokwasu – fenyloalaniny. Zbadano, że 70 procent ze spożywanej fenyloalaniny przekształcane jest w tyrozynę. Osoby, których dieta bogata jest w białko nie powinny obawiać się o poziom tych aminokwasów. Najwięcej tyrozyny znajduje się w mięsie, jajkach, mleku i jego przetworach, warzywach strączkowych i orzechach.

Tyrozyna jest prekursorem dopaminy, która z kolei może przekształcać się do adrenaliny i noradrenaliny. Jest także związkiem wyjściowym do produkcji trójodotyroniny i tyroksyny, od których zależy poprawna praca tarczycy. Jest także odpowiedzialna za produkcję melaniny, barwnika od którego zależy kolor skóry i włosów. Ten aminokwas jest także potrzebny do powstawania kolagenu, bierze udział w syntezie składników tworzących koenzym Q10.

Do czego potrzebna jest l tyrozyna?

Dwie najpopularniejsze teorie na temat suplementacji tyrozyny mówią o jej wpływie na poprawę nastroju oraz wydajność ćwiczeń fizycznych. Liczne badania nie potwierdzają jednak żadnego z tych działań. Mimo, że tyrozyna faktycznie potrzebna jest do tworzenia dopaminy, jej suplementacja nie jest „receptą na dobry humor”, wbrew temu co twierdzą niektórzy. Także wydajność fizyczna wydaje się być niezależna od tyrozyny, chyba że mówimy o osobach intensywnie ćwiczących czy stosujących dietę redukcyjną. Każdy organizm ludzki ma inne potrzeby, należy więc podchodzić do tego bardzo indywidualnie.

Są także potwierdzone efekty suplementacji tyrozyny: poprawia koncentrację, zdolność kojarzenia i zapamiętywania – szczególnie podczas sytuacji stresowych. Niektóre badania wskazują także na przydatność suplementacji w przypadku fenyloketonurii czy narkolepsji.

Niezależnie od tego, jakie potencjalne efekty może przynieść suplementacja diety tyrozyną, jest to aminokwas niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a jego niedobór może wiązać się z poważnymi konsekwencjami. Niski poziom tyrozyny może wywoływać zaburzenia nastroju, nadmierną senność, kłopoty z pamięcią i koncentracją. Przewlekły niedobór tyrozyny może prowadzić do zaburzeń pracy tarczycy, a w konsekwencji nawet do jej niedoczynności.

Nadmiar tyrozyny zdarza się niezmiernie rzadko, i jest najczęściej wynikiem wrodzonych tendencji organizmu, lub występowania niezwykle rzadkiej choroby zwanej tyrozemią. Przedawkowanie w wyniku suplementacji czy nadmiernej ilości tyrozyny w diecie jest trudne, ale mimo tego należy przestrzegać zalecanego dawkowania w przypadku zażywania suplementów diety.

Jak stosować suplementy diety z tyrozyną?

Preparatów zawierających tyrozynę jest wiele – dostępne są w postaci kapsułek lub proszku do rozpuszczania w płynach. Wybierając spośród nich warto zwrócić uwagę na renomę producenta, a co za tym idzie jakość produktu. Podobnie jak w przypadku innych suplementów diety, najlepiej wybierać te najczystsze w składzie. Warto także zwrócić uwagę na dawkę w kapsułce i obecność dodatkowych składników. Zaleca się stosowanie 100-150 mg na kilogram masy ciała. Należy pamiętać, że stosowanie dawek wyższych niż zalecane nie przynosi efektu. Tyrozynę jako składnik można także znaleźć w odżywkach białkowych i preparatach złożonych z wielu aminokwasów.

Przed włączeniem tyrozyny do suplementacji dobrze byłoby skonsultować się z lekarzem i zbadać poziom oraz zapotrzebowanie naszego organizmu na l tyrozynę (określenie izomeru lewoskrętnego tyrozyny). Szczególną ostrożność w suplementacji powinny zachować osoby cierpiące na nadczynność tarczycy oraz chorobę Gravesa – nadmierne dawki tyrozyny mogą pogarszać przebieg obu tych schorzeń. Tyrozyna wchodzi także w interakcje z lewodopą oraz inhibitorami MAO, nie należy ich więc stosować jednocześnie. Odradza się suplementację tyrozyny u osób którym dokucza migrena, nie powinny jej także stosować kobiety w ciąży i okresie laktacji.

L tyrozyna uznawana jest za środek bezpieczny, może jednak powodować nieznaczne skutki uboczne, takie jak bezsenność, nudności czy bóle głowy.

Kto i kiedy powinien stosować tyrozynę?

Biorąc pod uwagę, że tyrozyna jest aminokwasem endogennym, którego dostarczamy sobie z dietą, o suplementacji należy myśleć tylko w sytuacji która wskazuje na zwiększone zapotrzebowanie. Będą to więc momenty, w których jesteśmy narażeni na większy stres, czy większy wysiłek intelektualny. Dostarczanie dodatkowej porcji tyrozyny będzie służyło utrzymaniu dobrej kondycji fizycznej i psychicznej, będzie także poprawiać zdolności koncentracji i równowagę emocjonalną. Stosowanie tyrozyny może także wpływać na ograniczenie apetytu, nie jest ona jednak środkiem odchudzającym.