Histydyna – dla odporności i wytrzymałości

Chroniczne zmęczenie, niechęć i podatność na infekcje to objawy, które mogą wiązać się z niedoborem tego aminokwasu. Organizm potrafi go sam wytwarzać, czasem potrzeba go jednak znacznie więcej.

Spośród aminokwasów jest jednym z najważniejszych, także ze względu na rolę jaką odgrywa w procesie wzrostu organizmu. Jej niedobory mogą wywołać trwałe negatywne skutki, tym bardziej warto dowiedzieć się czym jest, i za co odpowiada.

Co to jest histydyna?

Aminokwas „względnie egzogenny” – tak się ją określa. W najprostszych słowach oznacza to, że mimo iż jest wytwarzana w ciele, to wystarczające ilości potrafi wyprodukować dopiero dorosły, w pełni rozwinięty organizm. Dzieci i młodzież potrzebują dodatkowego wsparcia w postaci dostarczania histydyny z pożywieniem, aby móc poprawnie się rozwijać.

Z chemicznego punktu widzenia należy do aminokwasów aromatycznych oraz zasadowych, i co istotne należy do aminokwasów glukogennych, co oznacza że może zostać przekształcona w glukozę. Jest prekursorem syntezy karnozyny działającej przeciwutleniająco, a także histaminy odpowiedzialnej za gojenie się ran i regulację napięcia mięśni gładkich. Uczestniczy także w syntezie hemoglobiny.

Co nam daje histydyna?

Przede wszystkim jest aminokwasem niezbędnym w procesie rozwoju młodego organizmu. W diecie niemowląt histydyna dostarczana wraz z mlekiem matki pozwala na poprawną przemianę materii, a co za tym idzie wzrost masy ciała i prawidłowy przebieg wszystkich procesów. Jako aminokwas uczestniczy w procesie tworzenia białek, co wpływa na budowę naszych mięśni. U osób dorosłych właściwy poziom histydyny przyspiesza regenerację sił fizycznych po aktywności, oraz poprawia wydolność. Prowadząc aktywny tryb życia warto zwrócić uwagę na jej poziom, bo to właśnie z nim wiąże się poczucie zmęczenia.

Histydyna wpływa także na układ odpornościowy, chroniąc nas przed infekcjami i spowalniając ich rozwój. Wykazano także jej profilaktyczny wpływ na komórki nerwowe, a także układ krążenia – m.in. w zapobieganiu arytmii serca. Istotny jest także wpływ na układ pokarmowy, poprzez uwalnianie gastryny w żołądku, odpowiedzialnej za procesy trawienne i pozyskiwanie substancji odżywczych z pożywienia.

Aminokwas ten ma ponadto właściwości chroniące nas przed szkodliwymi skutkami związanymi z promieniowaniem UV, co zapobiega dalszym uszkodzeniom i rozwojowi chorób skóry. Ponadto odgrywa istotną rolę w oczyszczaniu organizmu z metali ciężkich, takich jak rtęć czy ołów.

To dzięki jej obecności metabolizujemy w organizmie pierwiastki śladowe, tj. miedź, żelazo czy cynk. Pomaga w tworzeniu ferrytyny, czyli cząsteczek z żelazem niezbędnych do wytwarzania energii. Histamina, która jest produkowana dzięki histydynie odgrywa istotną rolę jeśli chodzi o reakcje immunologiczne, szczególnie w przypadku alergii.

Jakie skutki ma niedobór histydyny?

Nie dość, że histydyna sama w sobie ma istotny wpływ na nasze funkcjonowanie, to jest prekursorem wielu innych substancji. Jej brak w organizmie będzie więc podwójnie odbijać się na naszym funkcjonowaniu. Najłatwiej będzie go zauważyć po takich czynnikach jak bladość skóry, osłabienie czy anemia. Jeżeli dokucza nam ospałość, nawet najmniejszy wysiłek fizyczny powoduje ogromne (niewspółmierne) zmęczenie, a energia do działania jest minimalna, to bardzo możliwe że dokucza nam niedobór tego aminokwasu. Można to także stwierdzić po tym, że wszelkie próby odpoczynku nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, i nie niwelują uczucia zmęczenia.

Jeżeli niedobór histydyny wystąpi w okresie wzrostu organizmu, może się to manifestować w postaci spowolnionego zwiększania się masy ciała lub nawet zatrzymania wzrostu. Niezwykle istotne jest, aby monitorować poziom tego aminokwasu w okresie rozwoju.

Nadmiar histydyny co do zasady nie jest groźny dla organizmu, może wiązać się jednak z niedoborami miedzi, której poziom powinno się także obserwować przy dłuższej suplementacji. Przekroczenie zalecanych dawek dziennych może powodować takie efekty uboczne jak ospałość czy osłabienie funkcji poznawczych. Wyjątkową sytuacją jest uwarunkowana genetycznie choroba zwana histydemią, tj. wrodzonym upośledzeniem metabolizmu histydyny. Chorzy powinni ściśle kontrolować poziom histydyny, w szczególności dostarczanej z pokarmem.

Co może być źródłem histydyny?

Dorośli przede wszystkim czerpią ją z pożywienia, stąd ważne jest stosowanie zróżnicowanej diety. Bogate w ten aminokwas są mięso wieprzowe, drób, jajka, mleko i ryby. Znajdziemy ją także w roślinach strączkowych, bananach, sezamie czy pestkach dyni. Suplementacja histydyny jest także możliwa z użyciem preparatów dostępnych w aptekach, i zawierających ją w swoim składzie: pojedynczo lub w towarzystwie innych aminokwasów.

Nie określono dotychczas zalecanych dziennych dawek histydyny, przyjmuje się to więc za czynnik indywidualny. Stosując suplementy diety należy kierować się wskazaniami producenta. Mimo iż jej nadmierne zużycie nie wywołuje negatywnych skutków, warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji aby upewnić się co do wskazanej dla nas dawki, i braku przeciwwskazań np. w postaci interakcji ze stosowanymi lekami.

Niewskazane jest stosowanie histydyny przez kobiety w ciąży, matki karmiące, osoby z niedoborami kwasu foliowego, a także schorzeniami nerek i wątroby.

Podsumowanie

Histydyna jest niezwykle istotna na wczesnym etapie życia oraz w okresie dojrzewania, ze względu na wpływ na rozwój. Jej poprawny poziom jest jednak niezbędny przez całe życie, szczególnie w przypadku podejmowania aktywności sportowej. Aminokwas ten jest niezbędny do produkcji białek, produkcji krwinek, utrzymania odporności.

Histydyna pozwoli ćwiczącym fizycznie zwiększyć wydolność i obniżyć poziom zmęczenia, jej niedobór powinny więc w szczególności uzupełniać osoby ponadprzeciętnie aktywne. Pomimo, że dorosły organizm ma umiejętność wytwarzania jej, w określonych przypadkach jej suplementację warto jest rozważyć, pamiętając że suplement diety to nie substytut prawidłowo zróżnicowanej diety, a jedynie jej uzupełnienie.